Çocuğunuzda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu mevcutsa, ergoterapi seansları çocukların gelişimi için faydalı olmaktadır. Allia Çocuk Akademi’de Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu tanısı olan çok sayıda çocuk takip edilmektedir.
Ebeveynler, çocuğa bakım veren kişiler (bakıcı, oyun ablası vs.) ve öğretmenler ile iş birliğiyle, DEHB tanılı çocukların günlük hayatı yönetmelerine yardımcı olacak stratejiler sunulmaktadır.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu mevcut çocuklara aşağıdaki alanlarda destek sunulmaktadır:
- Organizasyon ve planlama,
- Duyusal işlemleme problemleri,
- Selfregülasyon (öz düzenleme) becerilerinin geliştirilmesi,
- İnce ve kaba motor beceriler,
- Günlük görevlerde bağımsızlık kazanma.
Çocuklara ergoterapi seanslarında, nasıl destek olunduğu konusunda detaylı bilgi edinebilmek için aşağıdaki açıklamalara göz atabilirsiniz.
1. Organizasyon ve Planlama
Organize olabilmek ve görevler/hedefler ile ilgili gerekli planlama aşamalarını gerçekleştirmek çoğu Dehb’li çocuk için zorlayıcı bir durum olarak açığa çıkmaktadır.
Çocuklar için çeşitli görevleri ve hedefleri ulaşılabilir hale getirebilmek adına, görevleri küçük parçalara bölerek çalışma sağlanması gerekmektedir. Bu sayede çocukların görevden bunalmış hissetmeleri ve göreve nereden başlayacaklarını tahmin etmede zorlanma yaşamaları engellenmiş olacaktır.
Bahsedilen görevler; günlük olarak ev ödevlerini yapmak, ev içerisinde bir görev paylaşımına dahil olmak (oyuncaklarını toplamak, masanın hazırlanmasına yardımcı olmak vs. gibi) veya öz bakım görevleri olabilir.
Görsel bilgiler ve görsel programlar kullanmak, DEHB tanılı çocuklara destek olmanın en etkili yollarındandır. Örneğin; basit görsel tablolar, küçük notlar, renk kodlamaları ve kontrol listeleri kullanılmaktadır.
2. Duyusal İşlemleme Problemleri
Araştırmalar, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu olan çocukların %40'ının aynı zamanda Duyusal İşleme Bozukluğuna da sahip olduğunu göstermektedir. (Ahn, Miller et. al., 2004).
Duyusal İşlemleme Bozukluğu (SPD) olan çocuklar duyusal bilgilere aşırı fazla veya az yanıt verebilir, duyusal bilgileri doğru bir şekilde yorumlamada zorlanabilir veya duyusal temelli motor bozukluklara sahip olabilirler.
Ergoterapi seanslarında çocukların evde, okulda ve çeşitli çevrelerde günlük aktivitelerini tamamlamaları için işlevsel, aktif, amaçlı ve eğlenceli yollar kullanarak SPD’li çocuklarda uygun reaksiyonların gerçekleşmesi hedeflenmektedir.
Ayrıca ebeveynlere çocuklarının evdeki davranışlarını yönetmelerine yardımcı olacak ve öğretmenler için ise bir çocuğun sınıftaki davranışını doğru yönetmelerine yardımcı olacak stratejiler sunulmaktadırlar.
3. Öz Düzenleme (Selfregülasyon) Becerilerinin Geliştirilmesi
Öz düzenleme, kişinin kendi duygularını ve davranışlarını düzenleyerek, içerisinde bulunduğu ortama adaptif reaksiyon gösterebilme yeteneği anlamına gelir.
Yürütülen çalışmalarda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu olan çocukların selfregülasyon alanında sıklıkla zorlanma yaşadıkları ortaya konmuştur.
Öz düzenlemesi zayıf olan çocuklar, küçük bir sorun nedeniyle büyük reaksiyonlar göstererek çeşitli agresif tepkiler geliştirebilirler. Örneğin; dışarı çıkarken ailesi tarafından en sevdiği oyuncağı evde bırakması gerektiği söylendiğinde negatif yönde reaksiyon gösteren çocuklar ve özellikle transferleri (ev, okul, oyun parkları, avmler gibi noktalara giriş çıkışlarda zorlanan) kontrollü bir biçimde gerçekleştirmede zorlanma yaşayan çocuklar öz düzenleme açısından desteklenmeye ihtiyaç duymaktadırlar.
Çocuklara ergoterapi seanslarında duygularını ve davranışlarını nasıl düzenleyeceklerini öğretebilmek için ‘The Zones of Regulation’ yöntemi kullanılmaktadır.
4. İnce ve Kaba Motor Beceriler
Çocuklarda mevcut olan dikkat eksikliğinin olumsuz yönde yansımalarından biri de özellikle ince-kaba motor beceriler ile ilgili olmaktadır.
İlkokul çağındaki Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu olan çocukların ince motor becerilerinin incelendiği bir araştırma örneğine aşağıdaki link üzerinden erişim sağlanabilir:
https://www.researchgate.net/publication/330513603_Fine_motor_deficits_and_attention_deficit_hyperactivity_disorder_in_primary_school_children
İnce motor beceriler, ellerdeki küçük kas grupları ile gerçekleştirilen görevleri içerir. Ergoterapi seanslarında; çocukların el yazısı becerisi, kalem tutuşu, el gücü ve basınç ayarlamaları, el-göz koordinasyonu, parmak becerileri ve el-içi manipülatif becerileri desteklenmektedir.
Bu alanlardaki gelişmeler bir çocuğun çatal-kaşık kullanmasına, ayakkabı bağcıklarını bağlamasına, düğme iliklemesine veya yazılarının okunaklığını artırmasına yardımcı olmaktadır.
Kaba motor beceriler ise, vücudun büyük kas grupları ile sağlanan hareketlerin gerçekleştirilmesini içerir.
Ergoterapi seanslarında, çocukların bedenlerinin her iki tarafını koordineli bir şekilde kullanmaları, core gücü geliştirmeleri, orta hattı çaprazlandırmaları, denge ve genel koordinasyon becerilerini geliştirmelerine destek olunmaktadır.
Bu alanlardaki gelişmeler, çocukların bisiklete binmek, bağımsız yüzmek, atlamak, koşmak gibi kaba motor becerileri ve takım sporlarına katılımlarını arttırmaktadır.
5. Günlük Görevlerde Bağımsızlık Kazanma
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun çocukları olumsuz yönde etkilediği alanlardan biri de, günlük yaşamdaki görevlerde bağımsızlık kazanmadır.
Bu alandaki gelişim ilk bahsedilen madde olan organizasyon ve planlama becerileri ile oldukça ilişkilidir.
Ergoterapi seanslarında yaşa uygun görevleri tamamlayabilmeleri için çocuklarla iş birliği içerisinde çalışılmaktadır. Bu görevler; sabah okul için hazırlanmak, atıştırmalık hazırlamak veya okul çantasını toplamak vb. olabilir.
Görevleri gerçekleştirilebilir küçük adımlara ayırmayı gerektiren görev analizi ile bu alandaki gelişim desteklenmektedir.
Bu şekilde çocukların motivasyonları olumlu yönde etkilenir ve çocuklar görevlerinde başarılı olmaya istekli olurlar.
Ergoterapistler, çocuklarda bağımsızlık geliştirmek için bir dizi farklı strateji kullanmaktadırlar. Bunlar stratejiler görsel çizelgeleri, kontrol listelerini, tekrar eden talimatları ve düzenli tekrar programlarını içerebilir.
Yararlanılan Kaynaklar:
https://occupationaltherapy.com.au/how-can-occupational-therapy-help-kids-with-adhd/
https://www.researchgate.net/publication/330513603_Fine_motor_deficits_and_attention_deficit_hyperactivity_disorder_in_primary_school_children
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3149116/#:~:text=The%20impairment%20of%20receiving%20and,home%20and%20in%20the%20community.&text=In%20addition%2C%20sensory%20functioning%20has,and%20cognitive%20processing%20in%20ADHD.
GENEL
İLGİLİ YAZILAR